Choroba nowotworowa jest plagą ostatnich dekad. Mimo szerokiego rozwoju medycyny w dalszym ciągu w wielu przypadkach nowotwór jest chorobą śmiertelną. Osoby dotknięte chorobą nowotworową mają organizm osłabiony z dwóch powodów – samej choroby oraz jej leczenia. Do najczęściej wdrażanych metod walki z rakiem należy chemio- i radioterapia. To sposoby skuteczne, ale poważnie nadwyrężają ciało pacjenta, pozostawiając w nim spustoszenia. Naukowcy odkryli, że pozytywny wpływ na usprawnienie i wzmocnienie organizmu po zabiegach onkologicznych ma tlenoterapia hiperbaryczna.
Jak prezentują się wyniki badań?
Tlenoterapia hiperbaryczna jest jeszcze dość mało znana, lecz stosowana od dawna w celu poprawy zaburzeń związanych z niedotlenieniem i niedokrwieniem. Zabiegi w komorze hiperbarycznej zwiększają dostępność tlenu w sposób jakiego nie jesteśmy w stanie uzyskać w innych warunkach. Dzieje się tak, za pomocą wysokiego ciśnienia, który panuje wewnątrz komory, dzięki temu tlen rozpuszcza się w osoczu, a tak transportowany jest łatwo dostępny dla tkanek. Dobre dotlenienie komórek pozwala im sprawnie pracować, naprawiać się, a nasze ciało zaczyna działać lepiej. Dodatkowo tworzą się nowe naczynia krwionośne w obrębie tkanek, co sprzyja ich lepszemu dotlenieniu już po zakończonych zabiegach.
Na podstawie dużych badań przeglądowych stwierdzono, że zabiegi w komorze hiperbarycznej są zdrowe i bezpieczne dla pacjentów z nowotworami. Według dostępnych wyników badań stwierdzono, że zabiegi w komorze hiperbarycznej wpierają proces apoptozy i zwiększenie procesu uśmiercania komórek nowotworowych.
Obecnie proces angiogenezy, czyli tworzenia się nowych naczyń krwionośny uważa się za jeden z głównych czynników wpływających na wzrost guza i jego przerzuty. Ten proces jest stymulowany po zabiegach w komorze hiperbarycznej, ale jak się okazuje przebiega on odmiennie w zdrowych tkankach, a inaczej w nowotworowych. Na podstawie badań, nie stwierdzono zwiększonej agniogenezy komórek nowotworowych po zabiegach w komorze hiperbarycznej. Nie stwierdzono również zwiększenia ilości przerzutów po zabiegach tlenoterapii hiperbarycznej, a wręcz zmniejszenie agresywności guza. Prowadzone badania wykazały, że zabiegi tlenoterapii hiperbarycznej wspierają działanie chemioterapii, a dokładniej chemia działa skuteczniej na komórki nowotworowe. Również skuteczność radioterapii w wielu przypadkach była większa. Natomiast dużo zależy od rodzaju komórek nowotworowych.
W przypadku jakich nowotworów tlenoterapia jest skuteczna?
- Rak piersi jest najczęściej występującym guzem u kobiet (22,8%). Stwierdzono, że tlenoterapia hiperbaryczna jest skuteczna w przypadku guzów piersi, wpływa na zmniejszenie się ich agresywności, ryzyka przerzutów i spowalnia wzrost guza
- W przypadku guzów głowy, karku, gardła, nosa czy ust, nie stwierdzono jednoznacznie pozytywnego wpływu zabiegów tlenoterapii hiperbarycznej. Zauważono zmniejszenie niedotlenienia guza, jednak bez istotnych zmian wielkości guza
- Rak jelita grubego nie stwierdzono istotnych zmian, ani w zakresie stymulacji, czy też hamowania rozwoju guza, chociaż w wykazano pozytywne działanie terapii hiperbarycznej z radioterapią. W dotychczas prowadzonych badaniach wykazano skuteczność zabiegów, jednak nigdy nie było one bezpośrednim sposobem leczenia, a jedynie elementem wspierającym proces leczenia.
- Glejak mózgu. W badaniach z 2007 roku, badacze odkryli, że zwiększony poziom pO2, znacznie zmniejsza wzrost guza. Również stwierdzono potencjalne korzyści wynikające z połączenia terapii hiperbarycznej z radioterapią.
Obecnie jednoznacznie uważa się, że tlenoterapia hiperbaryczna nie wpływa na rozrost komórek rakowych, ani powstawanie przerzutów. Jednocześnie stwierdzono, że ta metoda może wpływać pozytywnie na spowolnienie i złagodzenie przebiegu w niektórych typach nowotworów jak np. rak piersi. Stwierdzono duże rozbieżności w zakresie wpływu tlenoterapii hiperbarycznej w zależności od rodzaju guza.
Tlenoterapia - istotny element rehabilitacji onkologicznej.
Wyniszczonemu nowotworem organizmowi brakuje energii do regeneracji, szczególnie gdy jego odporność jest znacznie osłabiona. Wtedy pomocą służy mu tlenoterapia, intensywnie dotleniając wszystkie narządy i komórki. Stymuluje tworzenie naczyń włosowatych odpowiedzialnych za odżywianie skóry i błon śluzowych oraz kości. Wysycenie ciała tlenem w podwyższonym ciśnieniu umożliwia szybszą odnowę uszkodzeń i powstanie nowych naczyń krwionośnych. To przekłada się na zwiększenie podaży tlenu do chorej tkanki, a lepsze ukrwienie organizmu oznacza szybszą i krótszą rekonwalescencję.
W ramach rehabilitacji onkologicznej specjaliści dążą do przywrócenia pacjentom funkcji psychofizycznych, społecznych oraz zawodowych. wsparciem jest tutaj tlenoterapia, która oczyszcza ciało z toksyn i metali ciężkich (substancji rakotwórczych), wzmacnia go i natlenia. Dzięki dotlenianiu obniża się poziom markerów nowotworowych, m.in. zmniejsza się liczba CRP (białka C-reaktywnego), glikoproteiny, której stężenie rośnie podczas infekcji. Usprawnia się praca układu immunologicznego, co podnosi odporność organizmu.
Podaż tlenu do komórek rakowych hamuje procesy złośliwienia, a nierzadko doprowadza do ich zniszczenia. Nie może zatem dziwić, że potencjał hiperbarii jako opcji wspomagającej rehabilitację onkologiczną budzi rosnące zainteresowanie lekarzy.
Bibliografia :
- Granowitz EV, Tonomura N, Benson RM, Katz DM, Band V, Makari-Judson GP, Osborne BA (2005) Hyperbaric oxygen inhibits benign and malignant human mammary epithelial cell proliferation. Anticancer Res 25:3833–3842
- Haroon AT, Patel M, Al-Mehdi AB (2007) Lung metastatic load limitation with hyperbaric oxygen. Undersea Hyperb Med 34:83–90
- Daruwalla J, Christophi C (2006) The effect of hyperbaric oxygen therapy on tumour growth in a mouse model of colorectal cancer liver metastases. Eur J Cancer 42:3304–3311
- Daruwalla J, Greish K, Nikfarjam M, Millar I, Malcontenti-Wilson C, Iyer AK, Christophi C (2007) Evaluation of the effect of SMA-pirarubicin micelles on colorectal cancer liver metastases and of hyperbaric oxygen in CBA mice. J Drug Target 15:487–495
- Dische S, Senanayake F (1972) Radiotherapy using hyperbaric oxygen in the palliation of carcinoma of colon and rectum. Clin Radiol 23:512–518
- Stuhr LE, Raa A, Oyan AM, Kalland KH, Sakariassen PO, Petersen K, Bjerkvig R, Reed RK (2007) Hyperoxia retards growth and induces apoptosis, changes in vascular density and gene expression in transplanted gliomas in nude rats. J Neurooncol 85:191–202
- Kohshi K, Yamamoto H, Nakahara A, Katoh T, Takagi M (2007) Fractionated stereotactic radiotherapy using gamma unit after hyperbaric oxygenation on recurrent high-grade gliomas. J Neurooncol 82:297–303
- Ogawa K, Yoshii Y, Inoue O, Toita T, Saito A, Kakinohana Y, Adachi G, Iraha S, Tamaki W, Sugimoto K, Hyodo A, Murayama S (2006) Phase II trial of radiotherapy after hyperbaric oxygenation with chemotherapy for high-grade gliomas. Brit J of Cancer 95:862–868
- Tonomura N, Granowitz EV (2007) Hyperbaric oxygen: a potential new therapy for leukemia? Leuk Res 31:745–746
- Moen, I., Stuhr, L.E.B. Hyperbaric oxygen therapy and cancer—a review. Targ Oncol 7, 233–242 (2012). https://doi.org/10.1007/s11523-012-0233-x